Komunikowanie się jest  procesem  złożonym  polegającym na  przekazywaniu  wiadomości  pomiędzy  ludźmi  za  pośrednictwem  symboli, którymi  są  słowa  oraz  sygnały  pozawerbalne, czyli  wyraz  twarzy, pozawerbalne dźwięki  mowy, ruchy  ciała, gesty. Jest  to  proces  dwukierunkowy, w  którym aktywnie  uczestniczą  co  najmniej dwie  osoby:  MÓWCA  I  SŁUCHACZ. Umiejętność  porozumiewania  się  określają  stosunki  między  ludźmi  i  wpływają na  poczucie  własnej  wartości.  Brak  tych  umiejętności  może  prowadzić do  samotności  i  poczucia  bezsilności, niezadowolenia  z  pracy  i  rozczarowań w  życiu  osobistym. Dobra  komunikacja  oznacza,  że  odbiorca  nie  zniekształca  intencji  nadawcy,  nadawca  dokładnie  przekazuje  treść  komunikatu, obaj  tak  samo  rozumieją  znaczenie  komunikatu;  to  m.in.  niezbędny  warunek, by pracownik  mógł  rozmawiać  z  pracodawcą  na  różne  tematy.

ABY  SKUTECZNIE  KOMUNIKOWAĆ  SIĘ  TRZEBA  POSIADAĆ:

• cel
• pozytywne  nastawienie
• jasne, konkretne, precyzyjnie  wyrażone  myśli
• argumenty
• odpowiednie  przygotowanie
• odpowiednie  otoczenie
• adekwatną  mowę  ciała
• partnerskie  podejście  / szacunek, kultura /
• panowanie  nad  emocjami
• słuchanie  z  uwagą

UŁATWIENIA  SKUTECZNEJ  KOMUNIKACJI:

• kontakt  wzrokowy / 50-60% /
• otwartość
• skupienie  się  nad  problemem, jasne  przekazywanie  informacji
•  parafrazy, pytania
• nie  ocenianie
•  nie  krytykowanie
• okazywanie  zainteresowania
• dostosowanie  się  poziomem  do  rozmówcy
• stworzenie  odpowiedniej  atmosfery
• odpowiednia  intonacja
• tolerancja
• wyrozumiałość
• nie  przerywanie  mówiącemu
• prywatność  i  dyskrecja
• zachowanie  asertywne

P R O C E S            K O M U N I K A C J I

/                                 |                             \

/                                   |                               \

ŚRODKI  WERBALNE – 7%      MOWA  CIAŁA – 55%      INTONACJA–38%/ NIEWERBALNE /

Dlaczego ludzie porozumiewają się ze sobą?

Pytanie jest retoryczne, ale psychologowie społeczni próbowali zebrać te racje, które przemawiają za niezbędności społecznego porozumiewania się w grupach. Tymi racjami są:

• Potrzeby fizyczne, gdyż satysfakcjonujące komunikowanie się z innymi jest niezbędne dla zdrowia fizycznego, a społeczna izolacja powoduje, że ludzie nią dotknięci przedwcześnie umierają
• Potrzeby ego, gdyż poprzez komunikowanie się z innymi ludźmi dowiadujemy się, jacy jesteśmy; inni ludzie poprzez ocenę naszego zachowania nas samych bliżej nas określają;

• Potrzeby społeczne - punktem wyjścia jest tu stwierdzenie, że poprzez komunikowanie się wiążemy się społecznie z innymi ludźmi: ten proces jest zdeterminowany 3 rodzajami potrzeb:

- potrzeba przyłączenia się:, czyli posiadania poczucia, że jest się uczestnikiem relacji społecznych,

- potrzeba związana z pragnieniem posiadania kontroli nad otoczeniem i możliwości wywierania wpływu na inne osoby,

- potrzeba przywiązania: manifestująca się jako pragnienie opiekowania się innymi ludźmi i świadomość, że inni opiekują się nami;

• Potrzeby praktyczne, gdyż poprzez komunikację przekazujemy i uzyskujemy informacje istotne dla sprawnego funkcjonowania społecznego.

Modele komunikacji międzyludzkiej:

większość modeli przedstawiających przebieg komunikacji interpersonalnej uwzględnia 5 elementów: źródło informacji, przekaźnik, kanał, odbiornik, odbiorca.

Arabskie przysłowie mówi: "Człowiek ma tylko jedne usta, ale dwoje uszu"

Dopełniając to przysłowie można powiedzieć, że człowiek nie ma dwoje uszu, a czworo i mówi czterema językami. Wyjaśnić to można w ten sposób, że w każdym wypowiadanym komunikacie możemy wyróżnić cztery płaszczyzny komunikacji:

• płaszczyznę rzeczową(formalną), poprzez którą przekazujemy pewne informacje w sposób oczywisty, formalny,
• płaszczyznę autoportretu(autoprezentacji), poprzez którą informujemy, w jakim jesteśmy nastroju, gdy wypowiadamy, nadajemy komunikat,
• płaszczyznę wzajemnych relacji, która informuje o stosunku do rozmówcy(lub otoczenia),
• płaszczyznę apelu, w którym jest zawarte nasze życzenie do odbiorcy.

Oprócz języka ludzie używają jeszcze innych systemów komunikowania się, jak np. gestów, mimiki, pantomimiki. Za pomocą uścisków dłoni, uśmiechów, różnych grymasów przekazujemy nieraz bardzo subtelne odcienie uczuć. Nasz ubiór, nasz sposób bycia, zasady zachowania się w określonych sytuacjach są to przyjęte przez kulturę i cywilizację systemy komunikowania się społecznego. Telefon, Internet, radio i inne masowe środki przekazu to dalsze już za pomocą techniki rozszerzenie zakresu porozumiewania się ludzi.

Aby zapobiec nieporozumieniom, jakie mogą z tego tytułu wyniknąć, powinniśmy posiąść umiejętność aktywnego słuchania. Możemy to osiągnąć stosując następujące techniki:

• odzwierciedlenie - informujemy rozmówcę, jak zrozumieliśmy jego odczucia lub intencje
• parafrazowanie - ujmujemy inne słowa zasłyszany komunikat, upewniając się czy dobrze został zrozumiany
• klasyfikacja - skłaniamy rozmówcę do skoncentrowania się na głównej idei komunikatu lub prosimy o bardziej precyzyjne wyjaśnienie sprawy
• potwierdzenie - dopowiadamy pewne słowa, potwierdzając, że jesteśmy zainteresowani wypowiedzią i słuchamy uważnie